| ปีศาจแห่งท้องทะเล / วินิจ รังผึ้ง |
| โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ | 7 เมษายน 2552 15:22 น. |
 |
โดย : วินิจ รังผึ้ง
| สัปดาห์ที่แล้วผมเขียนเรื่องนางฟ้าแห่งท้องทะเลหรือเรื่องของปลาสินสมุทรหรือ Angelfish ไปแล้ว ซึ่งปลาสินสมุทรนั้นเป็นปลาที่สวยงามทั้งสีสันและลวดลาย นับเป็นปลาที่โดดเด่นในแนวปะการังเลยทีเดียว เมื่อโลกใต้ท้องทะเลมีปลานางฟ้าหรือปลาเทวดาแล้ว ใต้ท้องทะเลก็ยังมีปลาปีศาจกับเขาด้วย โดยเฉพาะเจ้าปีศาจตัวจิ๋วที่เรียกว่า Harlequin Ghost Pipefish หรือปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ บ้างก็เรียกว่าปลาจิ้มฟันจระเข้ขนยาว หรือปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจตัวตลก ซึ่งสำหรับคนที่ไม่ดำน้ำแล้วอาจจะรู้สึกว่าเจ้าปลาตัวนี้ชื่อแปลกๆ แค่เฉพาะชื่อปลาจิ้มฟันจระเข้ก็น่าแปลกพิสดารพอแล้ว ยังเพิ่มเติมคำว่า "ปีศาจ" เข้าไปอีก เรื่องราวของเจ้าปลาประหลาดตัวนี้น่าสนใจครับ และเป็นปลายอดนิยมที่นักดำน้ำชื่นชอบที่จะไปดำหาชมกัน
เกือบ 20 ปีก่อนตอนดำน้ำใหม่ ๆ ซึ่งไม่ค่อยจะมีนักดำน้ำและเรือบริการดำน้ำกันมากนัก ผมและคู่บัดดี้ดำน้ำไปพบปลาประหลาดตัวยาวราว ๆ 15 เซนติเมตร มีปากเป็นรูปท่อคล้าย ๆ ปากของม้าน้ำ ลำตัวยาวๆทรงท่อแบนๆ มีครีบข้างลำตัว ครีบหลัง และครีบหางทรงแผ่โค้งมีลวดลายสวยงามคล้ายกับกิ่งก้านของกัลปังหาที่มันลอยตัวหลบซ่อนอยู่
เมื่อนำภาพถ่ายมาเปรียบเทียบและลองค้นคว้าหาข้อมูลดู ก็ทราบว่าเป็นปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ หรือ Harlequin Ghost Pipefish ซึ่งเป็นปลาใน Family Solenostomidae เป็นญาติสนิทกับม้าน้ำ(Seahorse) และปลาจิ้มฟันจระเข้ (Pipefish) ซึ่งม้าน้ำนั้นท่านผู้อ่านคงรู้จักรูปร่างหน้าตากันดี ส่วนเจ้าปลาจิ้มฟันจระเข้นั้น จะเป็นปลาปากท่อเช่นเดียวกับม้าน้ำลักษณะตัวเล็กๆ ส่วนใหญ่เล็กกว่านิ้วก้อย มีครีบข้างลำตัวและครีบหางบางๆ รูปวงรี ว่ายน้ำหรือเลื้อยไปมาตามโขดปะการังไม่ม้วนหางเกาะนิ่งๆเหมือนม้าน้ำ ซึ่งอาจจะด้วยรูปทรงปากแหลมๆ ตัวเล็กๆยาวๆ นั่นเองมันจึงถูกเรียกว่าปลาจิ้มฟันจระเข้ โดยในพฤติกรรมการใช้ชีวิตแล้วมันก็ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับจระเข้สักหน่อย ไม่ได้เป็นปลาทำความสะอาดที่จะซอกซอนเข้าไปเก็บกินเศษอาหารหรือปรสิตตามซอกฟันจระเข้หรือปลาใหญ่อื่นๆ เหมือนเช่นปลาพยาบาลแต่ประการใด แต่ผู้คนก็เรียกมันว่าปลาจิ้มฟันจระเข้กันสืบมาไม่รู้แต่ครั้งไหน
ส่วนเจ้าปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจของเรานั้นมีรูปร่างหน้าตาโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ เพราะแม้นจะมีปากรูปท่อยื่นๆยาวๆเหมือนบรรดาญาติๆ แต่ก็มีครีบที่พัฒนาให้มีขนาดกว้างใหญ่เมื่อเทียบกับขนาดของลำตัว เป็นครีบที่โดดเด่นทั้งครีบข้างลำตัว ครีบหลัง ครีบหาง และยังมีครีบพิเศษคือครีบใต้ท้องที่ม้าน้ำและปลาจิ้มฟันจระเข้ธรรมดาไม่มี ครีบขนาดใหญ่เหล่านี้สามารถจะหุบเก็บแนบกับลำตัว หรือคลี่กางให้กว้างใหญ่ได้คล้ายๆกับพัดจีน ซึ่งเมื่อเจ้าปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจคลี่กางครีบสุดตัวนั้นจะเป็นภาพที่สวยงามยิ่ง นอกจากครีบที่สวยงามขนาดใหญ่แล้วปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจยังมีติ่งเนื้อลักษณะคล้ายขนยื่นออกมาตามหน้าตา ครีบและหาง เพื่อประโยชน์ในการพรางตัวให้คล้ายกับกิ่งก้านของกัลปังหาและปะการังอ่อนที่มันอาศัยอยู่
| ความแตกต่างที่โดดเด่นอีกอย่างหนึ่งของปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจกับม้าน้ำและปลาจิ้มฟันจระเข้ธรรมดาทั่วไปก็คือโดยปรกติม้าน้ำตัวผู้จะเป็นผู้อุ้มท้องดูแลไข่ของตัวเมียที่ได้รับการผสมน้ำเชื้อแล้วมาเก็บไว้ในถุงหน้าท้อง จนลูกม้าน้ำฟักเป็นตัว พ่อม้าน้ำจึงจะเบ่งท้องพ่นลูกม้าน้ำนับร้อยออกมาดูโลก เช่นเดียวกับปลาจิ้มฟันจระเข้ทั่วๆไปตัวผู้ก็จะอุ้มชูดูแลไข่ที่ได้รับการผสมแล้วติดไว้เป็นแผงที่บริเวณหน้าท้อง เรียกว่าไปไหนก็พาไข่พาลูกติดไปด้วยจนกว่าลูกน้อยจะฟักออกมาเป็นตัวจึงจะจากอกพ่อไปเผชิญโลก
แต่สำหรับปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจนั้น ตัวเมียจะมีครีบหน้าท้องขนาดใหญ่สองครีบไว้สำหรับโอบอุ้มไข่ที่ได้รับการผสม และอุ้มท้องพาไข่ติดตัวไปด้วยตลอดเวลาจนกว่าลูกน้อยจะฟักออกเป็นตัว โดยมีพ่อปลาซึ่งมีขนาดตัวที่เล็กกว่า คอยดูแลเคียงคู่อยู่เคียงข้างตลอด ซึ่งถุงครีบใต้ท้องของแม่ปลานั้นจะคอยกระพือเปิดปิดเป็นระยะๆ เพื่อให้น้ำทะเลและอากาศที่ผสมอยู่ในน้ำไหลเวียนถ่ายเท เพื่อให้ลูกในไข่เจริญเติบโต ซึ่งนักดำน้ำจะสามารถมองเห็นไข่ลูกกลมๆใสๆหรือบางครั้งก็สามารถมองเห็นดวงตาจุดดำๆคู่โตในไข่ได้อย่างชัดเจน
สำหรับพฤติกรรมการอยู่อาศัยและการดำรงชีพของปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจนั้นก็ไม่เหมือนปลาจิ้มฟันจระเข้ทั่วๆไป ที่ชอบว่ายหรือเลื้อยไปมาตามพื้นหรือบนโขดปะการัง ฟองน้ำ โดยเจ้าปีศาจตัวจิ๋วของเรานั้นชอบลอยตัวนิ่งๆ พรางตัวให้เข้ากับกิ่งก้านกัลปังหา หรือปะการังอ่อนที่มันอาศัยอยู่ และมักจะปรับสีสัน ลวดลายบนลำตัวให้เป็นสีเดียวลายเดียวกับสิ่งที่มันอาศัยอยู่เพื่อให้รอดพ้นจากบรรดาปลานักล่าทั้งหลาย บางครั้งกิ่งก้านของปะการังหรือกัลปังหาโอนไปเอนมา มันก็จะทำตัวโอนไปเอนมาไปกับสายน้ำด้วย เรียกว่าทำตัวลับลวงพรางได้อย่างกลมกลืนเลยทีเดียว
โดยปรกติแล้วปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจจะหากินในเวลากลางคืน ช่วงกลางวันจะเป็นเวลาแห่งการพักผ่อนลอยตัวอยู่นิ่งๆ ตามบริเวณที่มันอาศัยอยู่ แต่ในตอนกลางคืนมันก็จะค่อยๆว่ายน้ำลอยตัว ออกไปหากินโดยอาหารโปรดของมันเป็นแพลงก์ตอนสัตว์ บรรดาลูกปลา ลูกกุ้งตัวเล็กๆ โดยมันจะใช้ปากรูปท่อที่มีแรงดูดมหาศาล ดูดอาหารกลืนลงกระเพาะ ซึ่งการออกหาอาหารนั้นก็จะไม่ไปไหนไกล แต่จะวนเวียนอยู่ใกล้ๆแหล่งอาศัยประจำนั่นเอง
อาจจะเป็นเพราะในสมัยเมื่อเกือบยี่สิบปีก่อนตอนที่ผมดำน้ำใหม่ ๆ นั้นท้องทะเลยังมีปลาใหญ่ๆอย่างฉลามวาฬ กระเบนราหู โรนัน เต่าทะเล และฝูงปลาอื่นๆให้ดูมากมาย ปะการังก็สวยงามสมบูรณ์ นักดำน้ำรุ่นนั้นจึงดูกันแต่สัตว์ใหญ่ๆเพลิน ไม่ค่อยจะดูสัตว์ขนาดเล็กใต้ท้องทะเลกันเท่าไหร่ การพบเจ้าปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจหรือปลาอะไรแปลกๆ จึงเป็นเรื่องที่ผู้คนตื่นเต้น แต่ในปัจจุบันนักดำน้ำมีมากมาย สัตว์ใหญ่ๆอย่างฉลามวาฬไม่ค่อยกล้าวนเวียนเข้ามาใกล้แหล่งดำน้ำยอดฮิตทั้งหลาย นักดำน้ำเลยต้องหาดูสัตว์เล็กๆไปพลางๆ ซึ่งเมื่อดูกันหลายๆตา ก็มีรายงานการพบสัตว์เล็กๆแปลกๆเหล่านี้กันมากขึ้น ก็เป็นความเพลิดเพลินและเป็นเสน่ห์อีกแบบของกิจกรรมดำน้ำครับ.
http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9520000039277 | |
Hotmail® has a new way to see what's up with your friends.
Check it out.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น